معرفی قهوه دمی
پیدایش قهوه دمی به دوران حکومت عثمانیان در قرن پانزدهم میلادی بر می‌گردد. در آن دوران عثمانیان تصمیم داشتند قلمروشان را به شمال آفریقا، آسیا و اروپای مرکزی گسترش دهند. در این مسیر با قوم اوریو در اتیوپی آشنا شدند که آن‌ها دانه قهوه را با نوعی چربی حیوانی ترکیب کرده و به نوشیدنی قهوه تبدیل می‌کردند.
بعد از این ماجرا، قهوه به بخش‌هایی از اروپا، ایران و ترکیه راه پیدا کرد و در مدت کوتاهی به نوشیدنی پرطرفدار امروزی تبدیل شد. ترکان عثمانی با ترکیب دانه قهوه آسیاب شده به همراه آب، قهوه را آماده می‌کردند. در این روش ابتدا دانه‌های قهوه را رست یا برشته و سپس آسیاب کرده و در یک ظرف گود(جزوه) به همراه آب به جوش می‌آوردند.
قهوه دمی را قهوه فیلتر شده هم می‌نامند، زیرا برای تهیه آن از یک لایه فیلتر استفاده می‌شود. این فیلتر روی مخزن دستگاه نصب شده و قهوه آسیاب شده روی آن می‌آید. سپس آب جوش را روی قهوه ریخته تا از فیلتر عبور کند و به یک فنجان قهوه دلپذیر تبدیل شود. قهوه دمی به خاطر این محبوبیت زیادی دارد چون کافئین و طعم مناسبی داشته و بیشتر افراد با طعم آن سازگاری دارند و می‌توانند روزانه از آن استفاده کنند.
تفاوت قهوه دمی با اسپرسو
قهوه اسپرسو و دمی با هم تفاوت‌هایی دارند که این تفاوت در نوع آماده‌سازی قهوه آن‌هاست. همچنین برای تولید قهوه اسپرسو باید از اسپرسو ساز استفاده کرد که فرآیند متفاوتی نسبت به قهوه دمی دارد. در ادامه برخی از تفاوت‌های این دو مدل قهوه را بیان می‌کنیم:
- غلظت قهوه: اسپرسو نسبت به قهوه دمی، غلظت بالا و حجم کمتری دارد. به خاطر همین غلظت بالا، طعم، عطر و مزه قوی دارد. البته میزان غلظت اسپرسو به دستگاه آن وابسته است.
- کافئین قهوه: برای تهیه قهوه دمی اغلب از قهوه عربیکا استفاده می‌شود که کافئین کمتری دارد. دانه قهوه روبوستا، کافئین بیشتری دارد که از این قهوه بیشتر برای تهیه اسپرسو استفاده می‌شود.
- میزان استفاده از قهوه آسیاب شده: یک سینگل شات برابر 29 سی‌سی است، بنابراین دانه قهوه آسیاب شده کمتری می‌خواهد. اما قهوه دمی، تقریبا 236 سی‌سی نوشیدنیست که برای تهیه آن به قهوه آسیاب شده بیشتری نیاز است.
- فرآیند تهیه: برای تهیه قهوه اسپرسو باید از دستگاه اسپرسوساز استفاده کنیم که فرآیند آن حدود 15 تا 20 ثانیه طول می‌کشد. بنابراین در مقایسه با قهوه دمی، سریع‌تر سرو می‌شود. برای تهیه قهوه اسپرسو به دانه‌های قهوه ریز آسیاب شده نیاز است. قهوه اسپرسو را باید در همان دقایق اولی که تهیه شد، نوشید زیرا بعد از گذشت زمانی، طعم آن تغییر می‌کند.
در این مطلب با بیان عواملی قهوه دمی با اسپرسو را مقایسه کردیم و نشان دادیم که این دو مدل قهوه با هم یکسان نیستند. در کنار تفاوت در فرآیند تهیه، کافئین و غلظت آن‌ها، طعم این دو نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود.
تفاوت طعم اسپرسو و قهوه دمی
برخی از عاشقان قهوه معتقدند که استفاده از فیلترهای کاغذی برای تهیه قهوه دمی، طعم و عطر خالص قهوه را از بین برده یا طعم اصیل قهوه را کاهش می‌دهد. به همین دلیل بسیاری از افراد قهوه اسپرسو را دارای طعم و عطری قوی و خوشایندی می‌دانند.
روش‌های تهیه قهوه دمی
در حالت کلی، دم کردن قهوه به فرآیندی گفته می‌شود که در آن دانه قهوه در تماس با آب قرار گرفته و دانه‌های قهوه طعم و عطر منحصر به فرد خود را به آب می‌بخشند. قهوه دمی از 98 درصد آب و یک تا یک و نیم درصد مواد محلول در آب موجود در دانه‌های قهوه تشکیل شده است. قهوه دمی با روش‌های مختلفی تهیه می‌شود از جمله v60 که قبلا همه چیز درباره قهوه v60 را توضیح داده ایم اما حال در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم.
روش pour-over یا چکه‌ای
قهوه چکه‌ای یا پور اور، یکی دیگر از انواع روش‌های ساده برای دم کردن قهوه است که نتیجه آن قهوه‌ای خالص و خوش طعم خواهید بود. برای تهیه قهوه به این روش 18 گرم قهوه که متوسط آسیاب شده و 300 میلی‌لیتر آب تصفیه شده نیاز داریم. در ابتدا آب داغ را در فنجان قهوه مورد نظرتان بریزید، تا فنجان و ماگ گرم شود. آب را درون کتری ریخته و تا دمای 195 تا 205 درجه فارنهایت گرم کنید. سپس قهوه آسیاب شده را در دم کن پور اور ریخته و وزن کنید. وقتی آب گرم شد، آب داخل فنجان را خالی کرده و قیف دریپ را روی لبه فنجان قرار دهید. ترازو را صفر کرده و زمان سنج را تنظیم کرده و استارت را بزنید. از مرکز پودر قهوه شروع کرده و تا حدود 50 میلی‌لیتر آب را از کتری روی قهوه بریزید. آب را آهسته و یکنواخت روی قهوه بریزید تا تمام پودر قهوه خیس شود. اجازه دهید زمانی بین 30 تا 45 ثانیه آب را به خود جذب کرده و خیس شود. لوله کتری را به قیف نزدیک کنید و آب را آهسته روی قهوه بریزید. زمان دم کشیدن قهوه با این روش، حدود 3 تا 4 دقیقه است. بعد از اینکه تمام آب را تصفیه کردید، قهوه همچنان بعد از 30 ثانیه هنوز چکه می‌کند. خیلی آهسته به قیف ضربه بزنید تا آخرین قطرات قهوه هم جدا شوند. حال شما یک فنجان قهوه دمی خوش طعم خواهید داشت. از این روش هم میتوان برای تهیه بهترین قهوه ترک نیز استفاده کرد.
فرنچ پرس
تهیه قهوه با فرنچ پرس یکی از ساده‌ترین راه‌های تهیه قهوه دمی است. این قهوه ساز به قهوه آسیاب شده با درجه متوسط تا درشت و همچنین آب جوش نیاز دارد. قهوه با فرنچ پرس، در مدت زمان 4 دقیقه آماده شده و چون فرنچ پرس دارای فیلتر فلزی است نیازی به استفاده از فیلتر کاغذی ندارید. در این روش ابتدا قهوه آسیاب شده را داخل فرنچ پرس ریخته و سپس آب جوش را تا جایی‌که سطح قهوه را بپوشاند، به آن اضافه کنید. سپس فیلتر و درب فرنچ پرس را ببندید تا قهوه آماده شود. در نهایت پیستون را به پایین فشار داده تا پودرهای حل نشده از نوشیدنی قهوه جدا شود. زمانی‌که پیستون پایین است، قهوه را درون لیوان مورد نظرتان بریزید.
ایرو پرس
برای درست کردن قهوه دمی با این روش به ابزار و مواد لازمی از جمله پودر قهوه، فیلتر کاغذی و آب گرم نیاز دارید. برای درست کردن قهوه با روش ایروپرس ابتدا قهوه را ریز آسیاب کرده و سپس فیلتر را در دستگاه مخصوص ایروپرس قرار داده و با آب جوش شستشو دهید. فیلتر را در قسمت پایینی دستگاه قرار داده و پودر قهوه را داخل محفظه بریزید، سپس یک فیلتر دیگر روی قسمت بالایی محفظه قرار داده و آب گرم را در محفظه دیگر دستگاه که روی فیلتر دوم است، بریزید. سپس دستگاه را روی فنجان قرار داده و دستگاه را روی فنجان قرار داده و پیستون را فشار داده تا قهوه شما آماده نوشیدن شود.
کلدبرو
تفاوت کلد برو با سایر قهوه‌ها، نحوه آماده‌سازی آن است. برای تهیه قهوه‌هایی نظیر اسپرسو و قهوه ترک و فرانسه، ما از آب داغ استفاده می‌کنیم. اما در کلد برو آب به صورت سرد استفاده می‌شود. برای تهیه قهوه کلدبرو ابتدا دانه قهوه را در اندازه درشت آسیاب کنید. در مرحله بعد پودر قهوه را روی فرنچ پرس ریخته و آب سرد را روی آن بریزید. سپس با قاشقی کوچک پودر قهوه و آب را هم بزنید. در این روش نسبت قهوه و آب 1 به 10 است. یعنی به ازای 20 گرم پودر قهوه به 1 لیوان آب (200 میلی‌لیتر) نیاز است. درب فرنچ پرس را با سلفون پوشانده و به مدت 24 ساعت در یخچال قرار دهید. بعد از گذشت زمان سلفون را برداشته و با استفاده از پیستون فرنچ پرس قهوه را فیلتر کنید.
قهوه‌ساز
برای تهیه قهوه با دستگاه قهوه‌ساز، ابتدا باید دانه قهوه را آسیاب کرده و در فیلتر قهوه‌ساز قرار داده و سپس آب را در مخزن دستگاه ریخته و دستگاه را روشن کنید. سپس قهوه را درون ماگ مورد نظرتان ریخته و از نوشیدن آن لذت ببرید
سایفون
برای تهیه قهوه به این روش ابتدا فیلتر مخصوص قهوه‌ساز را با آب جوش شسته و آب‌گیری کنید. سپس آن را درون قسمت انتهایی سایفون قرار داده و محفظه پایینی را با آب پر کنید. در محفظه بالا، قهوه آسیاب شده را بریزید. منبع حرارتی سایفون را زیر قهوه‌ساز قرار داده و اجازه دهید آب درون محفظه به جوش بیاید. وقتی آب به جوش رسید، به محفظه بالایی آمده و با قهوه ترکیب می‌شود. بعد از 3 دقیقه تمام آب محفظه پایینی به محفظه بالایی منتقل می‌شود، در این زمان منبع حرارتی را خاموش کنید. قهوه دمی آماده شده به محفظه پایینی منتقل شده و آماده نوشیدن می‌شود.
نکات موثر بر کیفیت قهوه دمی
برای داشتن یک فنجان قهوه خوش عطر و طعم باید مواردی را مدنظر داشته باشید که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم.
نوع دانه قهوه
نوع و کیفیت دانه قهوه، منطقه تولید و شرایط کشت آن، روی کیفیت دانه قهوه تاثیرگذار هستند.
تازگی دانه
هر چه دانه قهوه تازه‌تر باشد، کیفیت بالاتری داشته و در نتیجه طعم بهتری نیز خواهد داشت.
روش خشکاندن دانه
اینکه دانه قهوه را چطور خشک کرده‌اند، بر روی کیفیت و طعم آن تاثیر می‌گذارد.
دمای آب
دمای آب و زمان مورد استفاده برای آب داغ، در طعم و عطر قهوه نقش دارند. دمای آب با توجه به نوع قهوه و روش دم کردن آن با هم متفاوت است.
نسبت قهوه به آب
توجه به نسبت آب و قهوه هم نکته دیگریست که روی طعم قهوه تاثیرگذار است. این نسبت در تهیه قهوه‌های مختلف با هم متفاوت است.
قهوه دمی بهتر است یا اسپرسو
همان‌طور که در بخش تفاوت قهوه دمی و اسپرسو بیان کردیم، غلظت و میزان کافئین این دو مدل قهوه با هم متفاوت بوده و به سلیقه، طبع و نیاز شما بستگی دارد که کدام نوع قهوه را انتخاب کنید. بنابراین نمی‌توان گفت کدام‌یک بهتر است، بلکه انتخاب و نوشیدن قهوه موضوعی کاملا سلیقه ایست.
